Ile wynosi zasiłek pogrzebowy w 2023 i komu przysługuje?

Zasiłek pogrzebowy to świadczenie pieniężne, które może być przyznane w celu pokrycia kosztów związanych z pogrzebem. W artykule omówimy kluczowe informacje dotyczące zasiłku pogrzebowego w 2023 roku, takie jak: komu przysługuje, kiedy przysługuje, wysokość zasiłku, jakie dokumenty trzeba złożyć, czy zasiłek może się przedawnić, a także donacja zwłok a zasiłek pogrzebowy.

Co to jest zasiłek pogrzebowy?

Zasiłek pogrzebowy to świadczenie pieniężne, które ma na celu wspomóc osoby ponoszące koszty związane z organizacją pogrzebu. Celem tego świadczenia jest złagodzenie finansowych obciążeń, które mogą pojawić się w związku z koniecznością przeprowadzenia uroczystości pogrzebowej oraz pokrycia wszelkich wydatków z tym związanych, takich jak opłaty za miejsce pochówku, trumnę, kwiaty czy usługi zakładu pogrzebowego.

Zasiłek pogrzebowy jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w Polsce. Warto zaznaczyć, że zasiłek jest przyznawany tylko z jednego tytułu, co oznacza, że jeśli osoba zmarła miała przyznane różne świadczenia, zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego z nich.

Warto podkreślić, że zasiłek pogrzebowy ma charakter rekompensacyjny, co oznacza, że ma na celu zwrot kosztów poniesionych przez osobę lub podmiot, który zorganizował pogrzeb. Z tego powodu zasiłek jest wypłacany na podstawie przedstawionych rachunków i faktur dokumentujących poniesione wydatki. W przypadku gdy koszty nie przekraczają kwoty zasiłku, wypłacane są tylko koszty rzeczywiście poniesione. W sytuacji, gdy koszty przekraczają wysokość zasiłku, wypłacana jest maksymalna kwota zasiłku, która wynosi 4000 zł.

Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobom lub podmiotom, które poniosły koszty związane z pogrzebem. Szczegółowy wykaz osób uprawnionych do otrzymania zasiłku pogrzebowego przedstawia się następująco:

a) Członkowie rodziny:

• małżonek, w tym wdowa, wdowiec oraz osoby pozostające w separacji orzeczonej wyrokiem sądu,
• rodzice, ojczym, macocha oraz osoba przysposabiająca,
• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
• dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej,
• inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności,
• rodzeństwo,
• dziadkowie,
• wnuki,
• osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

b) Pracodawca:

– jeżeli pokrył koszty pogrzebu pracownika.

c) Dom pomocy społecznej:

– jeżeli pokrył koszty pogrzebu podopiecznego.

d) Gmina:

– jeżeli pokryła koszty pogrzebu osoby, która nie miała rodziny lub nie była w stanie pokryć kosztów pogrzebu.

e) Powiat:

– jeżeli pokrył koszty pogrzebu osoby, która nie miała rodziny lub nie była w stanie pokryć kosztów pogrzebu, a gmina nie miała środków na ten cel.

f) Osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego:

– jeżeli pokryła koszty pogrzebu osoby związanej z kościołem lub związkiem wyznaniowym.

g) Osoba obca:

– jeżeli pokryła koszty pogrzebu osoby, która nie miała rodziny lub nie była w stanie pokryć kosztów pogrzebu.

Warto zaznaczyć, że zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu. Oznacza to, że jeśli kilka osób lub podmiotów poniosło koszty pogrzebu, zasiłek pogrzebowy zostanie podzielony między nimi proporcjonalnie do poniesionych kosztów.

Kiedy przysługuje zasiłek pogrzebowy?

Zasiłek pogrzebowy przysługuje w przypadku śmierci osoby, która spełniała określone kryteria związane z ubezpieczeniem społecznym. Poniżej przedstawiamy szczegółowe warunki, które muszą zostać spełnione, aby uzyskać zasiłek pogrzebowy:

a) Osoba zmarła posiadała przyznaną emeryturę lub rentę.
b) Osoba zmarła otrzymywała emeryturę pomostową.
c) Osoba zmarła była ubezpieczona w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
d) Osoba zmarła miała przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
e) Osoba zmarła zginęła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia.
f) Osoba zmarła nie posiadała przyznanej emerytury lub renty w dniu śmierci, lecz spełniała warunki do jej uzyskania.
g) Cywilna niewidoma ofiara działań wojennych, która pobierała świadczenie pieniężne.
h) Osoba zmarła pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny.
i) Osoba zmarła otrzymywała rentę socjalną.
j) Osoba zmarła zginęła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach.
k) Osoba zmarła pobierała rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje również w przypadku śmierci członka rodziny osoby spełniającej powyższe warunki. Członkiem rodziny może być małżonek, rodzice, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, rodzeństwo, dziadkowie oraz wnuki.

Warto zaznaczyć, że zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu, co oznacza, że jeśli osoba zmarła spełniała kilka wymienionych kryteriów, zasiłek zostanie przyznany tylko raz.

Wysokość zasiłku pogrzebowego

Wysokość zasiłku pogrzebowego zależy od tego, kto ponosi koszty pogrzebu i jakie są te koszty. Zasiłek ma na celu pokrycie części wydatków związanych z organizacją pogrzebu, jednak jego wysokość jest ustalona przez przepisy prawa.

a) Zasiłek dla członków rodziny

Dla członków rodziny zasiłek pogrzebowy wynosi jednorazowo 4000 zł. Kwota ta przysługuje niezależnie od wysokości poniesionych kosztów pogrzebu, co oznacza, że nawet jeśli koszty przekraczają 4000 zł, zasiłek nie zostanie zwiększony. Jeżeli koszty pogrzebu są niższe niż 4000 zł, zasiłek nie będzie zmniejszony i wciąż wyniesie 4000 zł.

b) Zasiłek dla osób obcych i innych podmiotów

W przypadku osób obcych, pracodawców, domów pomocy społecznej, gmin, powiatów, osób prawnych kościoła lub związku wyznaniowego, zasiłek pogrzebowy przysługuje do wysokości poniesionych kosztów, jednak nie więcej niż 4000 zł. Oznacza to, że jeśli koszty pogrzebu wyniosły np. 3000 zł, zasiłek wyniesie 3000 zł. Jeśli koszty przekroczyły 4000 zł, zasiłek wyniesie maksymalnie 4000 zł.

c) Podział zasiłku w przypadku poniesienia kosztów przez kilka osób lub podmiotów

Jeśli koszty pogrzebu poniosło kilka osób lub podmiotów, zasiłek pogrzebowy zostanie podzielony proporcjonalnie do poniesionych kosztów. Na przykład, jeśli dwie osoby poniosły po równo koszty pogrzebu wynoszące łącznie 4000 zł, każda z nich otrzyma 2000 zł zasiłku pogrzebowego.

d) Wpływ inflacji na wysokość zasiłku

Warto zauważyć, że wysokość zasiłku pogrzebowego może ulec zmianie w przyszłości w związku z inflacją lub zmianami w przepisach prawa. W związku z tym, warto regularnie sprawdzać aktualne informacje na temat zasiłków pogrzebowych, aby być na bieżąco z obowiązującymi przepisami i kwotami.

Podsumowując, wysokość zasiłku pogrzebowego w 2023 roku wynosi 4000 zł dla członków rodziny, natomiast dla osób obcych i innych podmiotów zasiłek przysługuje do wysokości poniesionych kosztów, ale nie więcej niż 4000 zł. Jeśli koszty pogrzebu poniosło kilka osób lub podmiotów, zasiłek zostanie podzielony proporcjonalnie do poniesionych kosztów.

Jakie dokumenty, gdzie i kiedy należy złożyć?

Aby ubiegać się o zasiłek pogrzebowy, należy przygotować odpowiednie dokumenty oraz złożyć wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis dotyczący wymaganych dokumentów, procesu ich zgłaszania, a także terminów i miejsc, w których należy je złożyć.

a) Wymagane dokumenty:

• Wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (druk Z-12), który można pobrać ze strony internetowej ZUS, w placówkach ZUS lub w punktach informacyjnych.
• Akt zgonu lub akt urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, bądź odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe.
• Oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu. Jeżeli oryginały zostały złożone w banku, należy przedstawić kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem.
• Dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą, takie jak skrócone odpisy aktów stanu cywilnego (np. akt małżeństwa, akt urodzenia).
• Zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

b) Gdzie złożyć dokumenty?

Wszystkie wymagane dokumenty należy złożyć w placówce ZUS właściwej dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o zasiłek. Można to zrobić osobiście, przez pełnomocnika, za pośrednictwem poczty lub drogą elektroniczną (jeśli posiadasz profil zaufany ePUAP).

c) Terminy składania dokumentów:

Dokumenty należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której opłaciłeś koszty pogrzebu. Po tym terminie następuje przedawnienie roszczeń, co oznacza, że zasiłek nie będzie przyznany. Jeśli jednak nie mogłeś dotrzymać tego terminu z powodu okoliczności niezależnych od Ciebie, takich jak późniejsze odnalezienie ciała lub zidentyfikowanie osoby zmarłej, możesz złożyć wniosek w ciągu 12 miesięcy od dnia pogrzebu, dołączając dokumenty potwierdzające powód opóźnienia (np. zaświadczenie policji, prokuratury czy inny dokument urzędowy).

Złożenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w terminie oraz z kompletem wymaganych dokumentów jest kluczowe dla uzyskania tego świadczenia. Dbając o staranne przygotowanie dokumentów oraz świadomość terminów i miejsc ich składania, zwiększasz swoje szanse na uzyskanie zasiłku pogrzebowego.

Czy zasiłek może się przedawnić?

Zasiłek pogrzebowy może się przedawnić, jeśli nie zostanie zgłoszony w odpowiednim terminie. Zgodnie z przepisami, wniosek o wypłatę zasiłku należy złożyć w ZUS w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której opłaciłeś koszty pogrzebu. Przedawnienie oznacza, że po upływie tego terminu nie będzie można zgłosić roszczeń związanych z zasiłkiem pogrzebowym.

Jednakże, istnieją okoliczności, w których może być możliwe przedłużenie tego terminu. Jeśli nie mogłeś dotrzymać 12-miesięcznego terminu z powodu okoliczności całkowicie od Ciebie niezależnych, możesz złożyć wniosek w ciągu 12 miesięcy od dnia pogrzebu. W takim przypadku, musisz dołączyć dokumenty potwierdzające powód opóźnienia. Przykłady takich dokumentów to:

• zaświadczenie policji lub prokuratury, np. w przypadku długotrwałego śledztwa, które uniemożliwiło zgłoszenie wniosku w terminie,
• odpis zupełny aktu zgonu, jeśli wystąpiły opóźnienia w jego wydaniu,
• inne dokumenty urzędowe, które mogą potwierdzić przyczyny opóźnienia.

Warto pamiętać, że przedawnienie roszczeń związanych z zasiłkiem pogrzebowym ma na celu zapewnienie, że wnioski są rozpatrywane w odpowiednim czasie, a środki publiczne są wykorzystywane w sposób efektywny. Dlatego ważne jest, aby zgłaszać roszczenia dotyczące zasiłku pogrzebowego jak najszybciej po śmierci bliskiego, uwzględniając wymagane dokumenty i przepisy prawne.

Donacja zwłok a zasiłek pogrzebowy

Donacja zwłok na cele naukowe to akt dobroczynny, który polega na przekazaniu ciała zmarłej osoby do instytucji naukowych, takich jak uczelnie medyczne czy instytuty badawcze. Celem donacji jest wspieranie nauki, badań oraz edukacji w dziedzinie medycyny. W przypadku donacji zwłok, zasiłek pogrzebowy przysługuje, jednak proces uzyskania świadczenia może być nieco inny niż w przypadku tradycyjnych pogrzebów.

Po zakończeniu badań naukowych, instytucja naukowa zobowiązana jest do przekazania szczątków osoby zmarłej rodzinie, która może wówczas zorganizować pogrzeb. W związku z tym, że czas trwania badań może być różny, termin pogrzebu może zostać opóźniony, co może wpłynąć na termin zgłoszenia wniosku o zasiłek pogrzebowy.

W przypadku donacji zwłok, osoby uprawnione do zasiłku pogrzebowego mogą złożyć wniosek o wypłatę świadczenia za pogrzeb tzw. symboliczny. Aby to zrobić, należy zgromadzić niezbędne dokumenty, takie jak:

• Wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (druk Z-12)
• Akt zgonu wydany przez instytucję naukową, potwierdzający śmierć osoby oraz fakt donacji zwłok
• Faktury lub rachunki dokumentujące poniesione koszty związane z organizacją pogrzebu symbolicznego
• Dowody potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą

Wniosek wraz z wymaganymi dokumentami należy złożyć w ZUS niezwłocznie po zakończeniu badań i przekazaniu szczątków przez instytucję naukową. Jeśli z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej do zasiłku zgłoszenie wniosku nie nastąpiło w ciągu ustawowych 12 miesięcy od dnia śmierci osoby zmarłej, możliwe jest złożenie wniosku w ciągu 12 miesięcy od dnia pogrzebu. W takim przypadku, należy do wniosku dołączyć dokumenty potwierdzające powód opóźnienia, takie jak zaświadczenie instytucji naukowej o zakończeniu badań oraz przekazaniu szczątków osoby zmarłej.