Stawiając czoła trudom utraty nienarodzonego dziecka, przedstawiamy kompleksowy przewodnik po procesie pochówku płodu w Polsce. Od aspektów prawnych, przez procedury szpitalne, aż po organizację intymnej ceremonii pogrzebowej, ten artykuł daje jasność i wsparcie w najcięższych chwilach, aby przeprowadzić pogrzeb płodu.
Spis treści
Od jakiego wieku można pochować płód?
Polskie prawo nie określa dokładnie, od którego momentu ciąży możliwe jest pochowanie płodu. Generalnie, zarówno poronienie, jak i urodzenie martwe – sytuacje, kiedy płód nie wykazuje oznak życia – są możliwe do zarejestrowania w Urzędzie Stanu Cywilnego. Poronienie to sytuacja, kiedy płód nie wykazuje żadnych oznak życia i zostaje wydany z organizmu matki przed 22. tygodniem ciąży. Po tym terminie, mówimy o urodzeniu martwym. Choć z punktu widzenia prawa pracy te dwie sytuacje różnią się od siebie, to z perspektywy prawa cywilnego, w obu przypadkach możliwe jest otrzymanie aktu urodzenia dziecka z adnotacją o martwym urodzeniu, co z kolei umożliwia pochówek. Zatem, można stwierdzić, że od momentu, kiedy płód jest w stanie być wydany z organizmu matki i nie wykazuje oznak życia, niezależnie od wieku ciążowego, możliwe jest jego pochowanie.
Poinformowanie szpitala o chęci pochowania nienarodzonego dziecka
Decyzja o pochowaniu nienarodzonego dziecka to osobista i emocjonalna sprawa, która wymaga podjęcia pewnych kroków administracyjnych. W sytuacji, gdy zdecydujemy się na własny pochówek, należy poinformować o tym szpital. Placówka medyczna wyda nam wówczas kartę zgonu oraz kartę poronienia. Te dokumenty zawierają dane matki i dziecka oraz informację o płci dziecka, jeżeli jest ona znana. Jeżeli płeć nie została ustalona, możemy zdecydować się na wykonanie badania DNA przez szpital. Jest to jednak usługa dodatkowa, na którą musimy ponieść koszty rzędu około 400 zł. Dopiero po otrzymaniu tych dokumentów możemy przystąpić do załatwiania kolejnych formalności związanych z organizacją pochówku. Wszystko to wymaga od nas podejmowania decyzji w bardzo trudnym okresie, dlatego warto znać swoje prawa i możliwości, a także skorzystać z wsparcia specjalistów, którzy mogą pomóc nam w trudnych chwilach.
Co szpital robi z martwym płodem, jeżeli nie zdecydujemy się na własny pochówek?
W przypadku, gdy rodzina nie zdecyduje się na indywidualny pochówek nienarodzonego dziecka, odpowiedzialność za tę czynność przejmuje szpital. Procedura wymaga od matki podpisania specjalnego oświadczenia. W dokumencie tym matka zobowiązuje się do kontaktu z Zakładem Patomorfologii w celu dopełnienia formalności związanych z pochówkiem. Po upływie 7 dni od podpisania oświadczenia, jeżeli rodzina nie podejmie decyzji o pochówku, szpital uzna, że płód nie zostanie odebrany w celu pochowania.
Jeśli nie jest możliwe ustalenie płci dziecka, proces pochówku koordynuje Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie. Na podstawie „Karty martwego urodzenia”, Urząd Stanu Cywilnego wydaje skrócony akt urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Akt ten służy jednocześnie jako akt zgonu. W przypadku martwego urodzenia, na podstawie wyniku badania patomorfologicznego, lekarz sporządza Kartę Zgonu, która jest niezbędna do pochówku. Jeśli rodzina zdecyduje się na pochowanie dziecka, do odbioru zwłok konieczne jest okazanie pisemnego upoważnienia oraz kopii Karty Zgonu.
Jeśli po poronieniu nie stwierdzono tkanek płodu, a także w przypadku pozostawienia martwo urodzonego dziecka w szpitalu, obowiązek pochówku przejmuje Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie. Dwa razy do roku szpital informuje ośrodek o potrzebie przekazania zwłok dzieci martwo urodzonych oraz materiałów po poronieniach. Na podstawie pisemnego upoważnienia od osób uprawnionych do pochówku, zwłoki są wydawane z prosektorium lub materiał po poronieniu z Zakładu Patomorfologii.
Załatwienie formalności w USC – zgłoszenie zgonu oraz akt urodzenia
Po otrzymaniu „Karty martwego urodzenia”, rodzic powinien zgłosić się do Urzędu Stanu Cywilnego. Tam, na podstawie dostarczonego dokumentu, wydawany jest skrócony akt urodzenia martwego dziecka. Ten dokument pełni jednocześnie funkcję aktu zgonu. Następnie, ze skróconym aktem urodzenia, rodzic powinien udać się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu załatwienia formalności związanych z przysługującymi mu świadczeniami.
Zorganizowanie ceremonii pogrzebowej nienarodzonego dziecka
Organizacja ceremonii pogrzebowej dla nienarodzonego dziecka wymaga podjęcia szeregu decyzji. W pierwszej kolejności, należy nawiązać kontakt z zakładem pogrzebowym, który pomoże w załatwieniu wszystkich formalności.
Następnie trzeba zdecydować o rodzaju ceremonii, która ma zaznaczyć przejście Twojego dziecka. Przy tych wyborach ważne jest pamiętanie, że nie ma jednego, „właściwego” sposobu na pożegnanie. Każda rodzina jest inna, a to, co działa dla jednych, niekoniecznie musi działać dla innych. Jeżeli jesteście katolikami, tradycyjny pogrzeb w kościele katolickim może być właściwym wyborem. Tego typu ceremonia obejmuje Mszę św. oraz poświęcenie i złożenie ciała do grobu. Właściwy duchowny może dostosować liturgię do specyfiki sytuacji, co może pomóc w procesie żałoby. Alternatywą jest ceremonia świecka, która nie jest związana z żadną konkretną religią lub wiarą. Może obejmować różne formy ekspresji, takie jak muzyka, poezja czy mowa pożegnalna. Tego rodzaju ceremonia pozwala na pełną personalizację i dostosowanie do waszych potrzeb i oczekiwań.
Podobnie jak w przypadku dorosłych, nienarodzone dzieci mogą być pochowane lub skremowane. Wybór zależy od waszych osobistych przekonań i uczuć. Niezależnie od wybranej opcji, jest to moment, który pozwala na pożegnanie i wyrażenie miłości do utraconego dziecka.
Wielu rodziców decyduje się na pochówek w grobie zbiorowym, nazywanym „Gróbem Dziecka Utraconego”. Inni preferują pochówek w grobie rodzinnym, co umożliwia odwiedzanie miejsca spoczynku dziecka w przyszłości. Jeszcze inni wybierają osobne miejsce pochówku, aby oddać hołd unikalnemu życiu ich dziecka.
Pogrzeb płodu to intymna chwila, która nie musi obejmować wielu gości. Wielu rodziców wybiera małe, prywatne ceremonie, w których uczestniczą tylko najbliżsi. Najważniejsze, to poczucie, że możemy się pożegnać ze swoim dzieckiem w sposób, który dla nas jest najbardziej znaczący.
Ile kosztuje pochowanie nienarodzonego dziecka?
Koszt pochówku nienarodzonego dziecka jest różnorodny i zależy od wielu czynników. Wyboru dokonujemy na podstawie naszych oczekiwań, potrzeb i możliwości finansowych. Do najważniejszych elementów wpływających na cenę należą: obszerność ceremonii, rodzaj pochówku, wybór miejsca pochówku czy dodatkowych usług pogrzebowych takich jak trumienka czy kwiaty.
Niezależnie od powyższych wyborów, najważniejsze jest, aby ceremonia była zgodna z naszymi oczekiwaniami i zapewniała godne pożegnanie z dzieckiem. Nie ma jednoznacznej „właściwej” ceny za pogrzeb – wszystko jest kwestią indywidualnych preferencji, wartości i sytuacji finansowej.
Generalnie, koszty pochówku nienarodzonego dziecka mogą wahać się od 1 do 2 tysięcy złotych. Ta kwota obejmuje podstawowe usługi, ale może znacznie wzrosnąć, jeśli zdecydujemy się na dodatkowe elementy ceremonii.
Warto pamiętać, że w przypadku ceremonii pogrzebowej nienarodzonego dziecka przysługuje nam zasiłek pogrzebowy, który pomoże pokryć przynajmniej część całego procesu.
Zasiłek pogrzebowy i odszkodowanie za poronienie
Niezależnie od momentu zakończenia ciąży, przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości 4000 zł na organizację pochówku dziecka. Wymaga to przedstawienia w ZUS dokumentów potwierdzających prawo do świadczeń oraz aktu urodzenia z adnotacją o urodzeniu martwym. Wniosek o zasiłek należy złożyć w ciągu roku od dnia poronienia. Dodatkowo matce po poronieniu przysługuje prawo do 8-tygodniowego urlopu macierzyńskiego lub zasiłku.
Warto wspomnieć, że badania mające na celu poznanie przyczyn poronienia są refundowane tylko w ograniczonym zakresie, więc tutaj nie zawsze będziemy w stanie pokryć ich refundacją całej procedury.