Pogrzeb to wydarzenie, które może wywołać wiele pytań i niepewności, zwłaszcza, gdy dotyczy to uczestnictwa w nim dzieci. Czy powinniśmy zabrać nasze dzieci na pogrzeb? Odpowiedź na to pytanie jest złożona i zależy od wielu czynników, w tym od wieku dziecka, jego emocjonalnej dojrzałości i relacji z zmarłą osobą. W tym artykule omówimy te kwestie, aby pomóc Ci podjąć najbardziej odpowiednią decyzję dla Twojej rodziny.
Spis treści
Czy dziecko powinno uczestniczyć w pogrzebie?
Przede wszystkim, warto pamiętać, że nie ma uniwersalnej „reguły” dotyczącej obecności dzieci na pogrzebie. Obawy o potencjalne odciąganie uwagi od ceremonii mogą sprawić, że niektóre rodziny w żałobie wolałyby nie gościć dzieci na tego tpyu uroczystościach. Jeżeli nie jesteś pewien, zawsze warto zapytać – rodzinę zmarłego czy organizatora.
Pogrzeby są symbolicznym momentem pożegnania, który może odgrywać ważną rolę w procesie żałoby. Z tego powodu, kwestia obecności dzieci zależy od wielu czynników – temperamentu dziecka, emocjonalności ceremonii, czy chociażby długości trwania uroczystości.
Jednakże, nie powinniśmy automatycznie odrzucać pomysłu zabrania dziecka na pogrzeb. Kontrolowane „doświadczenie i zbliżenie do śmierci” może być naturalnym elementem rozwoju, uczącym zrozumienia emocji i otaczającego świata. Zmarli zazwyczaj są członkami rodziny, więc dając dzieciom możliwość uczestniczenia i przeżywania żałoby na swój sposób, pomagamy im zrozumieć i przetworzyć tę stratę. Kluczowe jest tutaj rozmowa i wytłumaczenie, co ma się wydarzyć, dając jednocześnie możliwość podjęcia własnej decyzji.
Jak przygotować dziecko do uczestnictwa w ceremonii pogrzebowej?
Rozmowa na temat śmierci z dzieckiem może być skomplikowana, ale jest to konieczne, zanim zdecydujemy się zabrać nasze dzieci na ceremonię pogrzebową. Pogrzeb może być dla nich niezrozumiały, przerażający, a nawet traumatyczny, jeśli nie są na niego przygotowane.
Wyjaśnij maluchom czego mogą się spodziewać
Przygotowanie dzieci do pogrzebu może być przytłaczające, zwłaszcza gdy samemu przeżywasz emocjonalny czas po śmierci bliskiej osoby. Bycie otwartym i szczerym wobec dzieci na temat tego, czego mogą się spodziewać, pomoże im i Tobie poczuć się bardziej przygotowanymi i spokojnymi. Jednym z najlepszych sposobów przygotowania dzieci jest opowiedzenie im, jak wygląda uczestnictwo w pogrzebie. Co mogą zobaczyć, usłyszeć, poczuć, dotknąć? Zrozumienie tego, co mogą napotkać, może zmniejszyć strach i niepokój.
Chociaż pogrzeby różnią się w zależności od kultury i religii, postaraj się jak najlepiej opisać, jak może wyglądać ceremonia pogrzebowa. Powiedz dzieciom, że mogą zobaczyć płaczących ludzi i że mogą też płakać. Wyjaśnij również różne aspekty ceremonii, takie jak wizytacja, modlitwy, mowy żałobne i przyjęcie po pogrzebie, aby mogły sobie to wyobrazić. W przypadku otwartej trumny, bądź szczególnie ostrożny, wyjaśniając ten aspekt ceremonii. Na przykład, opisz, jak może wyglądać, pachnieć i czuć ciało oraz jak okazać szacunek.
Na koniec wyjaśnij, czego oczekuje się od uczestników, i zapewnij dzieci, że nie zmusisz ich do robienia czegoś, z czym nie będą czuć się swobodnie.
Przygotuj się na fale pytań
Pytania mogą nadejść nagle lub pojawiać się stopniowo, ale na pewno nie unikniesz ich ze strony swoich dzieci. Nawet jeśli nie znasz na wszystko odpowiedzi, staraj się być szczery i otwarty na to, co już wiesz.
Jeśli Twoje dzieci mają więcej pytań, niż na które czujesz, że jesteś w stanie odpowiedzieć, warto rozważyć skorzystanie z pomocy psychologa lub grup wsparcia dla dzieci, które przechodzą proces żałoby. Te profesjonalne usługi są tak zaprojektowane, aby pomóc dzieciom przetworzyć i poradzić sobie po utracie bliskiej osoby.
Sprawdź, jak się czują i radzą sobie z emocjami
Pomoc dzieciom w radzeniu sobie z żałobą i przyswojeniu koncepcji śmierci wymaga stworzenia bezpiecznej przestrzeni do odczuwania i wyrażania emocji. Cierpliwie wyjaśnij im, że w tym czasie mogą doświadczyć szerokiej gamy uczuć i zachęcaj do zwracania uwagi na każde z nich.
Aby wesprzeć swoje dzieci, podziel się z nimi swoimi emocjami. Czy czujesz się zły, smutny, czy może zdezorientowany? A może odczuwasz poczucie spokoju, wiedząc, że Twoja ukochana osoba nie cierpi już? Dzieląc się swoimi uczuciami, przypomnij im, że to są Twoje uczucia i ich emocje mogą być zupełnie inne. Żałoba jest skomplikowanym uczuciem i słuchanie, że inni przechodzą przez coś podobnego, może przynieść pocieszenie Twoim dzieciom.
Poszukaj sposobu, aby mogły uczestniczyć w ceremonii pogrzebowej
Jeśli Twoje dzieci są na tyle duże, że rozumieją, co się dzieje, i czują się komfortowo występując przed grupą ludzi, możesz rozważyć sposoby, w jaki mogą odegrać swoją małą rolę w ceremonii. Na przykład, mogą przeczytać wiersz, zaśpiewać piosenkę lub wygłosić krótką, dziecięcą mową. Jeśli chcą w ten sposób uczestniczyć, skonsultuj to z osobami organizującymi pogrzeb i zaproponuj, aby mogły to uwzględnić.
Jednak Twoje dzieci nie muszą publicznie uczestniczyć w ceremonii. Zamiast tego, zapytaj, czy jest jakiś specjalny sposób, w jaki chciałyby prywatnie uczcić swojego bliskiego. Może chciałyby narysować obrazek, napisać list lub zostawić coś specjalnego w trumnie, na przykład zdjęcie lub pluszowego zwierzaka.
Uszanuj decyzję swojego dziecka
Pogrzeby mogą być stresujące, a nawet nieco mylące dla dzieci, dlatego daj swoim pociechom możliwość podejmowania decyzji i zmiany zdania. Nawet jeśli dzień wcześniej chciały uczestniczyć, mogą mieć inne uczucia w dniu pogrzebu. Ze względu na to, że jest to delikatny i wrażliwy czas, nie zmuszaj ich do uczestnictwa, ponieważ mogłoby to przynieść więcej szkód niż korzyści.
Jeśli Twoje dzieci zdecydują się nie uczestniczyć, kontynuuj otwarte rozmowy na temat pogrzebu i zachęcaj je do poruszania wszelkich pytań czy obaw, które mogą mieć na ten temat.
Po prostu spędź z nimi więcej czasu i upewnij się, że stanowisz dla nich odpowiednie wsparcie
Spędzanie dodatkowego czasu z dziećmi w trudnym okresie żałoby jest niezwykle ważne. Dzieci mogą nie do końca rozumieć, co się dzieje, i potrzebować wsparcia, aby przetworzyć swoje emocje. Ponadto, bezpieczne otoczenie, jakim jest obecność bliskiego rodzica, może przynieść poczucie stabilności w burzliwym czasie. Wszelkie gesty, nawet te najprostsze, jak wspólne gry czy rozmowy, mogą nabrać nowego, głębokiego znaczenia. Upewnij się, że jesteś dla nich wsparciem – słuchaj ich trosk, odpowiedz na pytania, a przede wszystkim, daj im wiedzieć, że są kochane. Dostarczanie swoim pociechom bezpiecznej przestrzeni do refleksji i przetwarzania ich doświadczeń może pomóc im na ich drodze przez żałobę.
Kiedy lepiej zrezygnować z udziału dziecka w pogrzebie?
Wiele osób obawia się, że ich dzieci są zbyt młode, aby uczestniczyć w pogrzebie i nie zrozumieją, co się dzieje. W niektórych przypadkach może to być prawda, ale każde dziecko jest inne, więc musisz zdecydować, czy uważasz, że Twoje dziecko jest na to gotowe. Zadaj sobie następujące pytania:
- Czy moje dziecko jest niespokojne lub łatwo się rozprasza?
- Czy trumna będzie otwarta, czy zamknięta?
- Jak długo potrwa ceremonia?
- Czy pogrzeb nie będzie zbyt bolesny dla dziecka?
- Czy zrozumieją, co się dzieje?
- Czy chcą tam pójść?
W znacznej większości przypadków rodziny decydują się nie zabierać niemowląt i dzieci poniżej 3. roku życia, obawiając się, że mogą one być głośne. Dzieci, które są wystarczająco duże, aby rozumieć, co się dzieje, zazwyczaj powinny mieć możliwość wyboru udziału w pogrzebie, a ich decyzję należy uszanować.