Pochówek bezdomnego – kto za niego odpowiada?

Czasami rodzina nie chce pochować zmarłego ze względu na trudne relacje czy brak środków finansowych na zorganizowanie pogrzebu. W takich przypadkach istnieje obowiązek pochowania osoby bezdomnej przez opiekę społeczną. W artykule dowiesz się, kto pokrywa koszty pogrzebu bezdomnego, jak wygląda pochówek na koszt państwa oraz jakie świadczenia przysługują w przypadku pochówku osoby nieubezpieczonej.

Osoba bezdomna z krewnymi

W sytuacji, gdy osoba bezdomna posiada krewnych, którzy nie dysponują wystarczającymi środkami finansowymi na zorganizowanie pochówku, mogą oni ubiegać się o pomoc ze strony Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie (MOPR). Aby to zrobić, należy zgłosić się do właściwego ośrodka i złożyć wniosek o zasiłek celowy na pokrycie kosztów pogrzebu.

Wniosek taki powinien zawierać następujące informacje oraz dokumenty:

• dane personalne zmarłego oraz osoby składającej wniosek,
• informacje o związku pokrewieństwa pomiędzy zmarłym a osobą składającą wniosek,
• informacje o sytuacji życiowej i materialnej rodziny zmarłego, np. dochodach, wydatkach, stanu majątkowego,
• dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową i materialną, takie jak zaświadczenia o dochodach, umowy najmu, rachunki za media itp.,
• w przypadku zmarłych o nieustalonej tożsamości, załącz dokumentację potwierdzającą te okoliczności.

Po złożeniu wniosku, MOPR rozpatruje go, oceniając sytuację materialną rodziny oraz zasadność udzielenia pomocy. Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, MOPR zorganizuje pogrzeb na koszt państwa, zgodnie z wyznaniem zmarłej osoby, na cmentarzu komunalnym w miejscu do tego wyznaczonym.

Warto pamiętać, że wniosek o zasiłek celowy na pokrycie kosztów pogrzebu powinien zostać złożony jak najszybciej po śmierci osoby bezdomnej. W przypadku późniejszego zgłoszenia, może to utrudnić uzyskanie środków finansowych na zorganizowanie pochówku.

Po zakończonym procesie organizacji pogrzebu, rodzina zmarłego otrzyma dokumentację związaną z pochówkiem, taką jak akt zgonu, zaświadczenie o pochówku oraz ewentualne faktury za usługi pogrzebowe. Warto zachować te dokumenty na wypadek potrzeby udokumentowania procesu pochówku w przyszłości.

Pogrzeb osoby bezdomnej bez krewnych

W sytuacji, gdy osoba bezdomna nie posiada krewnych lub rodzina odmawia pochówku, obowiązek organizacji pogrzebu spoczywa na ośrodku pomocy społecznej. Oto, jak wygląda proces organizacji takiego pogrzebu:

1. Zgłoszenie zgonu: W pierwszej kolejności należy zgłosić zgon osoby bezdomnej w odpowiednim Urzędzie Stanu Cywilnego, który wyda akt zgonu. Akt ten jest niezbędny do dalszych kroków związanych z organizacją pogrzebu.
2. Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za organizację pogrzebu: Ośrodek pomocy społecznej wyznacza osobę odpowiedzialną za organizację pogrzebu osoby bezdomnej. Może to być pracownik ośrodka lub osoba z zewnątrz, np. przedstawiciel zakładu pogrzebowego.
3. Ustalenie wyznania zmarłego: Jeśli to możliwe, ośrodek pomocy społecznej powinien ustalić wyznanie zmarłego, aby zorganizować ceremonię pogrzebową zgodnie z jego przekonaniami religijnymi. W przypadku braku informacji na ten temat, pogrzeb odbywa się w formie neutralnej.
4. Wybór zakładu pogrzebowego: Ośrodek pomocy społecznej współpracuje z wybranym zakładem pogrzebowym, który zajmuje się organizacją pogrzebu, w tym przygotowaniem ciała zmarłego, transportem zwłok, a także wyborem trumny i grobu na cmentarzu komunalnym.
5. Pochówek na cmentarzu komunalnym: Pogrzeb osoby bezdomnej odbywa się na cmentarzu komunalnym w miejscu do tego wyznaczonym, zazwyczaj w specjalnej kwaterze dla osób pochowanych przez ośrodki pomocy społecznej.
6. Opłacenie kosztów pogrzebu: Koszty związane z organizacją pogrzebu osoby bezdomnej są pokrywane przez ośrodek pomocy społecznej. W przypadku, gdy zmarły spełniał warunki do przyznania zasiłku pogrzebowego, ośrodek może ubiegać się o zwrot kosztów z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Kto jest odpowiedzialny za pogrzeb osoby bezdomnej?

Organizacja pogrzebu osoby bezdomnej jest uregulowana prawnie w ustawie o pomocy społecznej. W sytuacji, gdy zmarły nie ma rodziny, bliskich lub osób, które zadeklarują się do zorganizowania ceremonii pogrzebowej, obowiązek ten spoczywa na ośrodkach pomocy społecznej (OPS), które działają na terenie gminy, w której zmarła osoba bezdomna.

Pogrzeb osoby bezdomnej a zasiłek pogrzebowy z ZUS

Zasiłek pogrzebowy to świadczenie, które ma na celu pokrycie kosztów związanych z pogrzebem. W przypadku osoby bezdomnej, możliwość uzyskania zasiłku pogrzebowego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) zależy od kilku czynników. Poniżej przedstawiamy kompleksowe informacje na ten temat.

a) Warunki uzyskania zasiłku pogrzebowego

ZUS wypłaca zasiłek pogrzebowy, jeśli zmarły spełniał jeden z poniższych warunków:

• był ubezpieczony (np. pracujący, opłacający składki na ubezpieczenie społeczne),
• pobierał emeryturę, rentę lub świadczenie przedemerytalne,
• w dniu śmierci nie miał przyznanej emerytury lub renty, ale spełniał warunki do ich uzyskania i pobierania,
• miał przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
• pobierał zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne,
• zmarł wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,
• był cywilną niewidomą ofiarą działań wojennych, która pobierała świadczenia pieniężne.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje także w przypadku śmierci członka rodziny wymienionych osób, o ile spełnione są warunki określone w art. 77 ustawy emerytalnej.

b) Wysokość zasiłku pogrzebowego

Wysokość zasiłku pogrzebowego wynosi 4000 zł, niezależnie od poniesionych kosztów związanych z organizacją pogrzebu. W przypadku, gdy za pochówek odpowiada inny podmiot, zasiłek wypłacany jest w wysokości udokumentowanego kosztu pogrzebu, jednak kwota nie może przekroczyć 4000 zł.

c) Procedura ubiegania się o zasiłek pogrzebowy

Aby ubiegać się o zasiłek pogrzebowy, należy złożyć wniosek do ZUS na formularzu Z-12. Wniosek ten powinien być złożony najpóźniej w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby bezdomnej. Wniosek można złożyć osobiście w placówce ZUS, przesłać pocztą lub złożyć za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS.

W przypadku pochówku osoby bezdomnej, ośrodek pomocy społecznej może ubiegać się o zwrot kosztów pogrzebu z ZUS, jeśli zmarły spełniał warunki do przyznania zasiłku pogrzebowego. W takiej sytuacji ośrodek powinien przedstawić stosowną dokumentację potwierdzającą koszty poniesione na organizację pogrzebu.